アイスランド記述書（行政区・教区の記述）

１８３８年８月のコペンハーゲン局^[1]アイスランド文学協会（Hið íslenska … Continue readingでの会議で、ヨウナス・ハトルグリムソン^[2] … Continue readingは、各地の風俗習慣について牧師と行政区長らがまとめた報告書から成るアイスランド記の出版を提案した。その提案は受け入れられ、その流れで、国中の牧師や行政区長に質問票が送られた。ヨウナスは、アイスランド記に幾年か取り組み、さらにはアイスランド各所の気象情報の収集を企画した。そのために気象本の見本を添えた勧誘状が牧師や幾人かの関係者に送られ、デンマーク学術協会^[3]正式名称、王立デンマーク学術協会（Det Kongelige Danske Videnskabernes … Continue readingは、その試みに興味をもった人々が気象観測を行えるように４５個の温度計を提供することで、実施を支援した。しかし１８４５年のヨウナスの逝去とともに、事業からすべての推進力が失われ、アイスランド記が出版されることはついぞなかった。だがアイスランド文学協会には、現在も国立図書館の写本保存館^[4] … Continue readingにすべて保管されている大量の気象本と行政区・教区記述書がもたらされることとなった。それ以来、研究者や出版人がこれらの文書を隈なく調べ、今では行政区・教区記述書はすべて出版されている。

（„Lýsing Íslands (sýslu- og sóknalýsingar).“ 2016. Hið íslenska bókmenntafélag 200 ára 1816–2016. Reykjavík: Hið íslenska bókmenntafélag; Landsbókasafn Íslands – Háskólabókasafn. Bls. 10.）

*****************************************

ちなみに、ヨウナスが主導した調査の成果は、以下の書名（出版社、年）で出版されている。

行政区・教区調査書

Árnessýsla: sýslu- og sóknalýsingar Hins íslenska bókmenntafélags 1839-1843 og lýsing Ölfushrepps anno 1703 eftir Hálfdan Jónsson.（Sögufélag. 1979.）
Dalasýsla: sýslu og sóknalýsingar Hins íslenska bókmenntafélags 1839-1855.（Sögufélag; Örnefnastofnun Íslands. 2003.）
Gullbringu- og Kjósarsýsla: sýslu- og sóknalýsingar Hins íslenska bókmenntafélags 1839-1855.（Sögufélag. 2007.）
Mýra- og Borgarfjarðarsýslur: sýslu- og sóknalýsingar Hins íslenska bókmenntafélags 1839-1873.（Sögufélag; Örnefnastofnun Íslands. 2005.）
Múlasýslur: sýslu- og sóknalýsingar Hins íslenska bókmenntafélags 1839-1874.（Sögufélagið; Örnefnastofnun Íslands. 2000.）
Skaftafellssýsla: sýslu- og sóknalýsingar Hins íslenska bókmenntafélags 1839-1873.（Sögufélag. 1997.）
Þingeyjarsýslur: sýslu- og sóknalýsingar Hins íslenska bókmenntafélags 1839-1844.（Gott mál. 1994.）

一方、気象に関する報告は、１８４３年‐１８８１年までに雑誌『Skírnir』に掲載されたものの、一冊もしくは複数冊の本としては編纂されていないが、次の文献が参考になる。

ヨウン・シグルズソン（Jón Sigurðsson）著『Hið íslenzka bókmenntafélag. Stofnan félagsins og athafnir um fyrstu fimmtíu árin 1816–1866』（Hið íslenska bókmenntafélag. 1867）所収「Skýrsla um veðurbækur, sem komið hafa frá Íslandi til hins íslenzka Bókmenntafélags frá 1841–1866.」

くわえて、下記の初出文献も参照のこと。

„Skýrslur og reikníngar viðvíkjandi hinu íslenzka Bókmenntafélagi 1843.“ 1843. Skírnir, 17, V–VI.
„Skýrslur og reikníngar viðvíkjandi hinu íslenzka Bókmenntafélagi 1843.“ 1844. Skírnir, 18, XXIV–XXVIII.
„Skýrslur og reikníngar viðvíkjandi hinu íslenzka Bókmenntafélagi 1844.“ 1845. Skírnir, 19, XXIV–XXIX.
„Skýrslur og reikníngar viðvíkjandi hinu íslenzka Bókmenntafélagi 1845.“ 1846. Skírnir, 20, XXV.
„Skýrslur og reikníngar viðvíkjandi hinu íslenzka Bókmenntafélagi 1846.“ 1847. Skírnir, 21, XVII–XVIII.
„Skýrslur og reikníngar viðvíkjandi hinu íslenzka Bókmenntafélagi 1847.“ 1848. Skírnir, 22, 24.
„Skýrslur og reikníngar viðvíkjandi hinu íslenzka Bókmenntafélagi 1848.“ 1849. Skírnir, 23, XVIII.
„Skýrslur og reikníngar viðvíkjandi hinu íslenzka Bókmenntafélagi 1849.“ 1850. Skírnir, 24, XVIII.
„Skýrslur og reikníngar viðvíkjandi hinu íslenzka Bókmenntafélagi 1850.“ 1851. Skírnir, 25, 205.
„Skýrslur og reikníngar viðvíkjandi hinu íslenzka Bókmenntafélagi 1851–52.“ 1852. Skírnir, 26, 201.
„Skýrslur og reikníngar viðvíkjandi hinu íslenzka Bókmenntafélagi 1852–53.“ 1853. Skírnir, 27, 184.
„Skýrslur og reikníngar viðvíkjandi hinu íslenzka Bókmenntafélagi 1853–54.“ 1854. Skírnir, 28, XXV.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1854–55.“ 1855. Skírnir, 29, XXI.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1855–56.“ 1856. Skírnir, 30, XXIII.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1856–57.“ 1857. Skírnir, 31, XIX.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1857–58.“ 1858. Skírnir, 32, XXVII.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1859–60.“ 1859. Skírnir, 33, XXX.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1858–59.“ 1860. Skírnir, 34, XXIV.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1860–61.“ 1861. Skírnir, 35, XXVII.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1861–62.“ 1862. Skírnir, 36, XXX.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1862–63.“ 1863. Skírnir, 37, XVI.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1863–64.“ 1864. Skírnir, 38, XVII.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1864–65.“ 1865. Skírnir, 39, XVII.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1865–66.“ 1866. Skírnir, 40, XVII.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1866–67.“ 1867. Skírnir, 41, XVIII.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1867–68.“ 1868. Skírnir, 42, XVIII.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1868–69.“ 1869. Skírnir, 43, XIX.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1869–70.“ 1870. Skírnir, 44, XXI.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1870–71.“ 1871. Skírnir, 45, XXI.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1871–72.“ 1872. Skírnir, 46, XXIV.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1872–73.“ 1873. Skírnir, 47, XXIV.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1873–74.“ 1874. Skírnir, 48, XXI–XXII.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1874–75.“ 1875. Skírnir, 49, XVIII.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1875–76.“ 1876. Skírnir, 50, XIX.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1876–77.“ 1877. Skírnir, 51, XIX.
„Skýrslur og reikníngar hins íslenzka Bókmenntafélags 1877–78.“ 1878. Skírnir, 52, XIII.
„Skýrslur og reikningar hins íslenzka Bókmenntafélags 1878–79.“ 1879. Skírnir, 53, XVII.
„Skýrslur og reikningar hins íslenzka Bókmenntafélags 1879–80.“ 1880. Skírnir, 54, XIX.
„Skýrslur og reikningar hins íslenzka Bókmenntafélags 1880–81.“ 1881. Skírnir, 55, V.

脚注[+]

脚注
↑1	アイスランド文学協会（Hið íslenska bókmenntafélag）は、コペンハーゲンとレイキャヴィークの二箇所に本部を構える組織として、デンマークの言語学者であるラスムス・クリスチャン・ラスク（Rasmus Christian Rask）の主導で、１８１６年に設立された。設立の目的は、アイスランド語の保護とアイスランド文学の発展にくわえ、アイスランドでの教育強化であった。現在は、アイスランド語の学術書にくわえ、国内外の古典的価値を持つ文学作品や学術書の出版を行っている。
↑2	詩人。１８０７年にアイスランド北部エクスナダールル（Öxnadalur）のフレイン（Hraun）で生まれ、１８４５年に敗血症により死亡。詩作にくわえ、数多くの翻訳や、自然科学についての文章も残した。それまでのアイスランド語では相当する語がなかった事物や概念を表すための新語を多く残したことでも有名。彼の誕生日である１１月１６日は、現在、アイスランド語の日として定められている。代表作に詩「アイスランド（Ísland）」や「グンナルスホウルミ（Gunnarshólmi）」、短篇小説「苔摘み行（Grasaferð）」等がある。
↑3	正式名称、王立デンマーク学術協会（Det Kongelige Danske Videnskabernes Selskab）。１７４２年１１月１３日、デンマーク王クリスチャン６世のもとで設立され、当初は、デンマークとノルウェーの歴史や言語、各地域の調査に重点が置かれていた。現在は、人文科学と自然科学の二部門に分かれている。
↑4	アイスランド国立図書館の写本館では、１３世紀もしくはそれ以降の羊皮紙の写本から、２０世紀の日記や手紙まで幅広く収集している。写本館のはじまりは、１８４６年にステイングリムル・ヨウナソン（Steingrímur Jónsson）とヴァルゲルズル・ヨウンスドフティル（Valgerður Jónsdóttir）のコレクションの購入である。その後、司書のヨウン・アウルトゥナソン（Jón Árnason）の小冊子『アイスランドの民話と御伽噺（Íslenzkar þjóðsögur og æfintýri）第一巻』（１８７９）の出版に伴い、様々な資料の寄付が呼びかけられたことで、写本館の蔵書は充実しはじめた。現在でも蔵書は拡大しており、国立図書館内ではコレクションの展示も行っている。